Between Islamic and Western Education: The Educational Dichotomy in ‘Abd al-Raḥmān al-Naḥlāwī’s Thought
DOI:
https://doi.org/10.21154/muslimheritage.v10i2.11704Keywords:
Dinamika Politik; Fatwa; Otoritas Keagamaan; Religious Politics.Abstract
This research aims to invigorate the discourse on the educational thought of Al-Nahlawi, a figure frequently referenced yet seldom critically examined in Indonesia. Specifically, this study aims to: (1) Analyze the major ideas and ideological underpinnings of Al-Nahlawi's thoughts; (2) Trace the influence of the socio-political context of Syria on his work; and (3) Reveal the dichotomization of Western vs. Islamic education in his discourse. To achieve these objectives, this study employs the method of hermeneutic analysis to examine his major ideas and critical discourse analysis based on Fowler's model to investigate the diction and underlying ideology of his language. The research concludes that: Al-Naḥlāwī's thinking was significantly influenced by Syria's political dynamics and his concerns about the Islamic revival, which led him to adopt a stance of resistance against the West. His central idea focuses on returning humanity to its innate nature (fitrah) through the application of ideal Islamic educational principles, covering objectives, subject matter, curriculum, and methods. The primary conclusion of this study is that Al-Naḥlāwī's critique of Western education—which he describes with vocabulary such as "calamity," "disbelief" (kufr), and "non-integral"—not only constructs a sharp dichotomy but also affirms that his work is a form of ideological resistance, clearly represented in all its elements.
Abstrak
Penelitian ini bertujuan untuk meramaikan diskursus tentang pemikiran pendidikan Al-Nahlawi, seorang tokoh Pendidikan Islam yang sering dirujuk namun jarang dikritisi secara mendalam di Indonesia. Secara spesifik, tujuan penelitian ini adalah untuk: (1) Menganalisis gagasan besar dan relasi ideologi dalam pemikiran Al-Nahlawi; (2) Menelusuri pengaruh konteks sosio-politik Suriah terhadap karyanya; dan (3) Mengungkap dikotomi pendidikan Barat vs. Islam dalamwacananya. Untuk mencapai tujuan tersebut, penelitian ini menggunakan metode analisis hermeneutika untuk mengulas gagasan besarnya dan analisiswacanakritis model Fowler menginvestigasi diksi serta ideologi yang mendasari bahasanya. Hasil penelitian menyimpulkan bahwa pemikiran Al-Naḥlāwī sangat dipengaruhi oleh dinamika politik Suriah dan kegundahannyaakankebangkitan Islam, yang mendorongnya pada posisi perlawanan terhadap Barat. Gagasan inti ini berfokus pada pengembalian umat manusia kepada fitrah penerapan prinsip-prinsip pendidikan Islam yang ideal, mencakuptujuan, materi, kurikulum, hingga metode. Simpulan utama penelitian ini adalah bahwa kritik Al-Naḥlāwī terhadap pendidikan Barat—yang digambarkannyadengankosa kata seperti "musibah", "kufur", dan "tidak integral"—tidak hanya membangun dikotomi yang tajam, tetapi juga perlawanan ideologis yang terepresentasi secara jelas dalam seluruh unsurnya.
References
Al-Abrasy, Muhammad Athiyah. Al-Tarbiyahal-Islamiyah Wa Falalsifatuha. Isaal-Bab al-Pabiwa Syurakah, 1975.
Al-Andalusī, Ibn ‘Aṭiyah. Al-Muḥarraral-WajīzFīTafsīral-Kitābal-‘Azīz Vol. 5. Dar al-Kutub al-’Ilmiyyah, n.d.
Al-Balādzurī. Futūh Al-Buldān Vol. 1. Lajnah al-Bayan al-’Arabi, n.d.
Al-Bayhaqi, Ahmad bin al-Husayn. Sunan Al-Bayhaqi al-Kubra Vol. 6. Editedby Muhammad ’Abd al-Qadir ’Ata. Maktabah Dar al-Baz, 1994.
Al-Dimasyqi, IbnKathir. Tafsir Al-Quran al-’Adzim Vol. 1. Editedby Sami bin Muhammad Salamah. Dar al-Taybah, 1999.
Al-Dimasyqi, IbnKathir. Tafsir Al-Quran al-’Azim Vol. 6. Editedby Sami bin Muhammad Salamah. Dar al-Taybah, 1999.
Al-Hamawi, Shihabal-Din. Mu’jamal-Buldan Vol. 3. Dar Sadir, 1977.
Al-Iraqi, Muhammad Atif. Metode Kritik Filsafat Ibnu Rusyd. Editedby Rusdianto. TranslatedbyAksin Wijaya. Diva Press, 2020.
Al-Jabiri, Muhammad Abid. Nahn Wa Al-Turath: Qiraah Mu’asirahFiTurathinaal-Falsafi. 3rd edn. Al-Markaz Al-Thaqafial-Arabi, 1993.
Al-Jabiri, Muhammad Abid. Problematika Pemikiran Arab Kontemporer. TranslatedbyAksin Wijaya. Pustaka Pelajar, 2015.
Al-Jilasi, ’Abd al-Hamid. ‘Madaniyyah Harakah Al-NahdahBaynal-Darurah Wa al-Muraja’ah Wa al-Khiyar: Ta’ammulatDzatiyyahFiMasirah Fikriyyah Jama’iyyah’. In Al-Islam Wa al-Masihiyyah Wa al-Dimuqratiyyah: DirasatMuqaranahSharqan Wa Gharban, editedby Munir Al-Kishw. Arab Center forResearchandPolicyStudies, 2024.
Al-Kaylānī, Mājid ‘Arsān. Ahdāf Al-Tarbiyahal-IslāmiyyahFīTarbiyahal-Fard Wa Ikhrājal-Ummah Wa Tanmiyahal-Ukhuwah al-Insāniyyah. Al-Ma’hadal-‘ālamī li al-Fikral-Islāmī, 1997.
al-Muntadaal-Islami. Al-Madaris Wa al-Katatibal-Qur’aniyyah: WaqafatTarbawiyyah Wa Idariyyah. AL-Muntadaal-Islami, 1996.
Al-Naḥlāwī, Abd al-Raḥmān. Al-Imam al-Dzahabi: DirasahMawdu’iyyahTahliliyyahTarbawiyyah. Dar al-Fikr, 1988.
Al-Naḥlāwī, Abd al-Raḥmān. IbnTaymiyah. Dar al-Fikr, 1986.
Al-Naḥlāwī, Abd al-Raḥmān. Min Asālīb Al-Tarbiyahal-Islāmiyyah: Al-TarbiyahBial-Ḥiwār. Dar al-Fikr, 2000.
Al-Naḥlāwī, Abd al-Raḥmān. Usul Al-Tarbiyahal-Islamiyyah Wa AsalibuhaFial-Bayt Wa al-Madrasah Wa al-Mujtama’. Dar al-Fikr, 1996.
Al-Naḥlāwī, Abd al-Raḥmān. Usus Al-Tarbiyahal-Islāmiyyah Wa ṬuruqTadrīsuhā. Dar al-Fikr, n.d.
Alwan, Muharir, andHimayatul Izzati. ‘Dialog Sebagai Metode Pembelajaran: Studi Kitab al-TarbiyahBial-Hiwar Karya Aburrahmanan-Nahlawi’. E-Tsaqafah 22, no. 2 (2023): 209–30. https://doi.org/10.20414/tsaqafah.v22i2.7313.
Al-Wāsi’, Abd al-Wahhab. Al-Ummah al-Islāmiyyah Wa Qaḍāyāal-Mu’āṣirah. Maktabahal-‘Ubaykān, 2001.
Anonimous. ‘Abd Al-Rahman al-Nahlawi’. Fikr.Com. https://fikr.com/blogs/عبد-الرحمن-النحلاوي/المؤلفون?_pos=1&_sid=26c814349&_ss=r.
Ansary, Tamim. Dari Puncak Bagdad: Sejarah Dunia Versi Islam. Translatedby Yuliani Liputo. Zaman, 2009.
Appiah, Kwameanthony. ‘MisunderstandingCultures’. Philosophy&SocialCriticism 38 (2012): 425–33. https://doi.org/10.1177/0191453712441153.
Appiah, Kwameanthony. ‘MisunderstandingCultures: Islam andtheWest’. Philosophy&SocialCriticism 38 (2012): 201–10. https://doi.org/10.1007/978-3-319-41821-6_19.
Atheron, Carol. DefiningLiteraryCriticism: Schilarship, AuthorityandthePossessionofLiteraryKnowledge, 1880-2002. PalgraveMacmillan, 2005.
Bahyah. ‘Ba’ḍal-Dalālātal-TarbawiyahFial-Amthālal-Nabawiyyah Min KhilālKitāb (Amthālal-Ḥadīth) Li AbīMuḥammadal-Ḥasan b. Khalādal-Rāmahurmuzī’. Ummal-Qurra, 1996.
Barak, Efraim. ‘Hanafi, Hasan’. In African American Studies Center. Oxford UniversityPress, 2011. https://doi.org/10.1093/acref/9780195301731.013.48893.
Cerwonka, Allaine. ‘HigherEducation “Reform,” Hegemony, and Neo-Cold War Ideology: Lessonsfrom Eastern Europe’. In CulturalStudiesofTransnationalism, editedbyHandelKashopeWrightandMeaghan Morris. Routledge, 2012.
Dabashi, Hamid. ‘Islam andtheWest: The EntireBinary Is False’. MiddleEastEye, 2022. https://www.middleeasteye.net/opinion/islam-west-entire-binary-false.
Dabashi, Hamid. The Endof Two Illusions: Islam aftertheWest. Universityof California Press, 2022.
Daoudy, Marwa. The Originsof The SyrianConflict: ClimateChangeand Human Security. Cambridge UniversityPress, 2020.
Darmawan, I Gusti Ngurah, Ace Suryadi, DasimBudimansyah, and Susilo. Indonesian Education: Past, Present, and Future. Routledge, n.d.
Delagic, Lejla, andThameemUshama. ‘Alija Izetbegović’sContributionstoSocio-PoliticalandReligiousThought’. HamdardIslamicus 45, no. 4 (2022): 29–52. https://doi.org/10.57144/hi.v45i4.501.
Dilthey, Wilhelm. Hermeuneticsandthe Study ofHistory. Editedby Rudolf A. MakkareelandFrithjof Rodi. PrincentonUniversityPress, 1996.
Eriyanto. Analisis Wacana: Pengantar Analisis Teks Media. 2nd edn. LKiS Group, 2012.
Evans, Joseph N. ‘The Endof Two Illusions: Islam After theWestby Hamid Dabashi (Review)’. JournalofSouth Asian andMiddle Eastern Studies 46 (2023): 90–92.
Fowler, Roger, Bob Hodge, GuntherKress, and Tony Trew. LanguageandControl. Routledge, 2019.
Gelvin, James L. ‘The SocialOriginsof Popular Nationalism in Syria: Evidencefor a New Framework’. International JournalofMiddleEastStudies 26, no. 4 (1994): 645–61.
Hakim, Lukman, and Rahmi FaradisyaEkapti. ‘PENGUATAN PENDIDIKAN PANCASILA SEBAGAI JATIDIRI, REFLEKSI, DAN TANTANGAN DALAM MEMBATASI PAHAM RADIKALISME MAHASISWA DI PERGURUAN TINGGI ISLAM PONOROGO’. Muslim Heritage 4, no. 2 (2019). https://doi.org/10.21154/muslimheritage.v4i2.1850.
Hakim, Lukman, and Aris Nurbawani. ‘Media Framing in The 2024 PresidentialElectionContestationandItsRelevancetoCritical, Tolerant, andModerateLearning in Islamic HigherEducation’. Muslim Heritage 10, no. 1 (2025): 154–68. https://doi.org/10.21154/muslimheritage.v10i1.10864.
Hakim, Lukman, Hasrul Rahman, and Robby Yudhi Nurhana. ‘Stereotip Perempuan Dan Budaya Patriarkal Berlatar Islam Dalam Novel Religi Best Seller Tahun 2000-2021’. Muslim Heritage 8, no. 1 (2023): 153–65. https://doi.org/10.21154/muslimheritage.v8i1.6918.
Hazimi, Khalid bin Hamid al-. Usul Al-Tarbiyahal-Islamiyyah. Dar ’Alam al-Kutub, 2000.
Hibban, Muhammad Ibn. Sahih IbnHibbanBiTartibIbnBilban Vol. 1. Muassasahal-Risalah, n.d.
Hinchcliffe, Peter, andBeverleyMilton-Edwards. Conflicts in theMiddleEastsince 1945. Routledge, 2007.
Huntington, Samuel P. The ClashofCivilizationand The Remakingof World Order. Simon andSchusterPaperbacks, 2003.
Huth, Paul K., andTodd L. Allee. Teh Democratic Peace andTerritorialConflict in The Twentieth Century. Cambridge UniversityPress, 2002.
Izetbegovic, ’Aliya ’Ali. Isam Antara Timur Dan Barat. TranslatedbyAhsin Mohamad. Penerbit Pustaka, 1993.
Jasmani. Pendidikan Islam Egaliter ( Membangun Pendidikan Feminim Atas Superioritas Maskulinitas. EditedbyMukni’ah. Absolute Media, 2011.
Jīdūrī, Bashār ‘Awḍ, andZiyād ‘Abd al-Karīm Al-Najm. Al-Taṭawwural-Dalālī Li Mafhūm Falsafah al-Tarbiyah: Ishkāliyah Wa Naqd. Yazouri Group, 2019.
Kedourie, Elie. Afghani and ’Abduh: An EssayonReligiousUnbeliefandPoliticalActivism in Modern Islam. Frank Cass& Co. Ltd., 1997.
Kuswaya, E. ‘Pemikiran Pendidikan Islam Abdurrahman An-Nahlawy’. Online Thesis 9, no. 3 (2014): 19–57.
M., Hale Barbara. ‘The SubjectBibliographyof The SocialHumanities: Recent Developments’. In The SubjectBibliographyof The SocialHumanities. 1970. https://doi.org/10.1016/b978-0-08-015791-7.50006-1.
Mahbubani, Kishore. ‘Goalsof Universal PrimaryandSecondaryEducation in The 21st Century: Reviving The Spirit ofSocrates’. In International PerspectivesontheGoalsof Universal Basic andSecondaryEducation, editedby Joel E. Cohen and Martin B. Malin. Routledge, 2010.
Mclntyre, Dan. Pointof View in Plays: A COgnitiveStylisticApproachtoViewpoint in Drama andOtherText-Types. John BenjaminsPublishing, 1975.
Mulyadi, andAdriatoni. Psikologi Agama. Kencana, 2021.
Mursī, MuḥammadMunīr. Al-Tarbiyahal-Islāmiyyah: Uṣūluhā Wa TaṭawwuruhāFial-Bilādal-‘Arabiyyah. ’Alam al-Kutub, 1977.
Natsir, Ahmad. ‘Lahirnya Oposisi Biner Antara Hukum Islam Dan Hukum Positif’. In Islam Moderat: Merengkuh Kedamaian Mengatasi Perpecahan. IKAS, 2018.
Nihayati, Dini Arifah. ‘Studi Fatwa Majelis Tafsir Al-Qur’an Menggunakan HermeneutikaNegosiatif’. Muslim Heritage: Jurnal Dialog Islam Dengan Realitas 8, no. 1 (2023): 17–32. https://doi.org/10.21154/muslimheritage.v8i1.2883.
Rabil, Robert G. Syria, The United States, and The War onTerror in The MiddleEast. PraegerSecurity International, 2006.
Rahnema, Ali. An Islamic Utopian: A PoliticalBiographyof Ali Shariati. BloomsburyAcademic, 2013.
Said, Edward. Orientalism. Penguin Books, 2003.
Samiei, Mohammad. ‘Neo-Orientalism? The RelationshipbetweentheWestand Islam in Our Globalised World’. Third World Quarterky 31 (2010): 1145–60. https://doi.org/10.1080/01436597.2010.518749.
Sari, Hannisa Wandan, andHakmi Wahyudi. ‘Islamic EducationMethods (Comparative Study oftheThoughtsof Abdurrahman An-Nahlawyand Khalid Bin Hamid Al-Hazimi)’. Aurelia: Jurnal Penelitian Dan Pengabdian Masyarakat Indonesia 3, no. 2 (2024). https://doi.org/10.57235/aurelia.v3i2.2682.
Sarumpaet, Azin. Pendidikan Wasathiyah Dalam Al-Qur’an. Editedby Nurhadi. Guepedia, 2020.
Sholikhudin, Anang. ‘MEREBUT KEMBALI KEJAYAAN ISLAM ANALISIS INTERNAL DAN EKSTERNAL PENYEBAB KEMUNDURAN ISLAM’. Jurnal Al-Murabbi 3, no. 1 (2017): 135–48.
Supriadi, Eko. Sosialisme Islam: Pemikiran Ali Syari’ati. RausyanFikr Institute, 2012.
Timbang, Artini binti Haji. ‘The Principlesof Islamic EducationAccordingto Abdul Rahman AlNahlawi in “Usūl Al-Tarbiyah Al-Islămiyyah Wa AsălībuhaFi Al Bayt Wa Al Madrasah Wa Al Mujtama”’. AJoBSS: AcademicJournalofBussines&SocialSciences 4, no. 2 (2020): 1–19.
’Uwayd, ’Adnan. Ishkaliyat Al-NahdahFial-Watan al-’Arabi: Min al-Tawabul Ila al-Naft: DirasatFiQadayaal-Nahdah. Al-Takwin, 2007.
Yasid, Abu. Paradigma Baru Pesantren. IRCiSoD, 2018.
Zahraa, Rezga Zahraa Rezga. ‘Islam andtheWest: A ControversialDichotomy’. TraductionetLangues, aheadofprint, 2019. https://doi.org/10.52919/translang.v18i2.430.
Zuhriyah, Lailatuzz. Filsafat Pendidikan Islam. EditedbyKhabibur Rohman. IAIN Tulungagung Press, 2017.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Ahmad Natsir, Didin Wahyudin; Hafidh Aziz; Hasbulloh Nadaraning

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Requirements to be met by the author as follows:
- Author storing copyright and grant the journal right of first publication manuscripts simultaneously with licensed under the Creative Commons Attribution License that allows others to share the work with a statement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors can enter into the preparation of additional contractual separately for non-exclusive distribution of a rich version of the journal issue (eg:post it to an institutional repository or publish it in a book), with the recognition of initial publication in this journal.
- Authors are allowed and encouraged to post their work online (eg, in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, because it can lead to productive exchanges, as well as citations earlier and more severe than published works. (see The Effect of Open Access).











